Чӑваш Енре аслӑ ӳсӗмрисем валли «Активное долголетие» программа ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӑл 2030 ҫулччен вӑйра пулӗ.
Ҫав вӑхӑт тӗлне ватӑ ҫынсен 55,9 процентне хастар пурнӑҫа явӑҫтарасшӑн. Апла пурнӑҫ тӑршшӗ те вӑрӑмламалла: 73-рен 77 ҫула ҫитмелле. Программӑпа килӗшӳллӗн, ҫынсем спортпа ытларах туслашӗҫ, вӗренӳ программисене, пултарулӑх проекчӗсене хутшӑнӗҫ.
Сӑмах май, хальхи вӑхӑтра республикӑра 13 центр «Манӑн социаллӑ центр» брендпа ӗҫлет. Унти специалистсем ватӑсемпе йога ирттереҫҫӗ, ӳкерме, шахматла выляма, финанс пӗлӗвне вӗрентеҫҫӗ. Ҫитес вӑхӑтра цент Муркаш тата Тӑвай округӗсенче уҫӑлмалла.
Муркаш тӑрӑхӗнчи 14 ҫулти ачана ултавҫӑсем хӑратса пӗтернӗ. Вӗсем ун патне мессенджерсенчен пӗринче шӑнкӑрааласа унӑн аккаунчӗпе такамсем усӑ курма тытӑннӑ, пысӑк суммӑллӑх улталанӑ тесе ӗнентернӗ. Ачана вӗсем пытанма хушнӑ, ӑна хӑрушӑ ҫынсем шыраҫҫӗ тесе сехрине хӑпартнӑ.
Ача телефона сӳнтернӗ те килӗнчен тухса кайнӑ. Унтан ултавҫӑсем ачан амӑшӗ патне шӑнкӑравласа «вӑрланӑ» ывӑлӗшӗн 200 пин тенкӗ ыйтнӑ.
Ҫав вӑхӑтра хӗрарӑмпа юнашар ӑслӑ-тӑнлӑ ӗҫтешӗ Алексей Лаптев пулнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче Шалти ӗҫсен тытӑмӗнче кинологра тӑрӑшнӑ арҫын хӗрарӑма улталама хӑтланнине тӳрех тавҫӑрса илнӗ. Вӑл ӑна полицие пӗлтерме ыйтнӑ.
Ача чӗрӗ сывах пулнӑ. Полицие ӑна унӑн тӑванӗсем илсе пынӑ. Хытӑ хӑраса ӳкне ачана лӑплантарма йӗрке хуралҫисем район пульницинчи психолога чӗнсе илнӗ. Хӗрарӑм та такамсене укҫа куҫарса парса ӗлкӗреймен.
Муркаш округӗнче такамсем ҫамрӑк хурӑнсене каснӑ. Ҫакна Ҫӗнӗ ҫул каникулӗнче яла килнӗ ҫемье вӑрмана йӗлтӗрпе ярӑнма кайсан асӑрханӑ. Кайран яла хатӗр вутӑ тиесе килни те пулнӑ.
Ял ҫыннисем кун пирки вӑрман инспекторне пӗлтернӗ. Вӑрман ӗҫченӗсем вырӑна тухнӑ. Ҫамрӑк хурӑнсене ял хуҫалӑх пӗлтерӗшлӗ ҫӗр лаптӑкӗ ҫинчен каснине палӑртнӑ вӗсем. Ӑна тахҫан тара илнӗ, анчах халь никам та усӑ курмасть, ҫавна май хурӑнсем шӑтса тулнӑ.
ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви палӑртнӑ тӑрӑх, вӑрман фончӗн ҫӗрӗ ҫинче саккуна пӑснӑ тӗслӗх ҫук.
Муркаш тӑрӑхӗнчи Марина Ванюшина перманент ӑсти пулма 2018 ҫултах вӗреннӗ. Ку енӗпе хитреленес кӑмӑллӑ хӗрарӑмсем йышлӑ пулнине кура вӑл хӑйӗн ӗҫ пӳлӗмне уҫӑс тенее.
Бизнес-план туса вырӑнтии социаллӑ пулӑшу кӳрекен паяпӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче заявка панӑ. Унта хӗрарӑма патшалӑх социаллӑ контрактпа 350 пин тенкӗ уйӑрса панӑ.
Патшалӑх уйӑрнӑ укҫапа вӑл ятарлӑ машина, кирлӗ ытти япала, ҫавӑн пекех ятарлӑ сӗтел-пукан туяннӑ.
Шӑматкун Халӑхсен туслӑхӗн ҫуртӗнче «Раҫҫей чӑваш пики» конкурс иринӗ. Кӑҫал кам ҫӗнтернӗ-ха?Муркаш тӑрӑхӗнчи Дарья Дмитриева. Дарьйӑна тинӗс хӗрринче канмалли путевкӑпа чысланӑ.
Палӑртса хӑварар: кӑҫал илем конкурсне 16 чиперкке хутшӑннӑ. Вӗсем – Чӑваш Енри тӗрлӗ округран, Тутар Республикинчен, Чӗмпӗр, Пенза, Тюмень облаҫӗсенчен.
Муркаш округӗнче пурӑнакан Раисӑпа Геннадий Шорниковсем туй тунӑранпа 60 ҫул ҫитнине паллӑ тунӑ. Вӗсем иккӗшӗ те педагог, ку тытӑмра нумай ҫул ӗҫленӗ.
Раиса Александровна – Куйбышев облаҫӗнчен. Геннадий Степанович унта вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентме кайнӑ. 1963 ҫулта вӑл пулас арӑмӗпе тӑван тӑрӑхне таврӑннӑ, Шупашкар районӗнчи Чурачӑк ялӗнчи шкулта ӗҫлеме тытӑннӑ. Геннадий Степанович учительтен пуҫласа шкул директорӗ таран ҫитнӗ. Унӑн педагогикӑри стажӗ – 40 ҫул.
Раиса Георгиевна ҫав шкултах химипе биологи предмечӗсене вӗрентнӗ, завуч пулнӑ.
Шорниковсем виҫӗ ачана ура ҫине тӑратнӑ, халӗ 5 мӑнукпа савӑнса пурӑнаҫҫӗ.
Муркаш округӗнче пурӑнакан Яндушкинсем пӗрлешнӗренпе 55 ҫул ҫитнӗ. Раиса Георгиевнӑпа Виталий Михайлович виҫӗ ача ҫуратса ӳстернӗ. Халӗ ултӑ мӑнукӗпе савӑнаҫҫӗ.
Ҫемье пуҫӗн ӗҫ стажӗ – 55 ҫул. Кил ӑшшин управҫи фельдшерпа акушер пунктӗнче 42 ҫул ӗҫленӗ, ӑна ертсе те пынӑ. Иккӗшӗ те – ӗҫ ветеранӗсем.
Муркаш округӗнчи Шурча ялӗнче пурӑнакан Хозлеевсем ҫур ӗмӗр каялла пӗрлешнӗ. Вӗсем ылтӑн туя туя паллӑ тунӑ.
Аркадий Афанасьевичпа Вера Пантелеймоновна пурнӑҫне тӑван тӑрӑха халалланӑ, колхозра ӗҫленӗ. Вӗсем «Ӗҫ ветеранӗ» ята тивӗҫнӗ.
Хозлеевсем икӗ ача ҫуратса ӳстернӗ, халӗ виҫӗ мӑнукӗн ҫитӗнӗвӗсемпе савӑнаҫҫӗ.
Кӗҫӗр республикӑра ҫил вӑйланнӑран темиҫе округри ялсем электричествӑсӑр тӑрса юлнӑ: Муркаш, Сӗнтӗрвӑрри, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Елчӗк, Красноармейски районӗсенче. Пӗтӗмпе 8,2 пин ҫын ҫутӑсӑр юлнӑ. Ку – ирхи 6 сехет тӗлне. Хальхи вӑхӑтра 6 бригада, 18 ҫын, 6 техника ӗҫлеҫҫӗ.
«Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект авторӗ Владимир Михайлов пӗлтернӗ тӑрӑх, шӑматкун каҫхине ҫил каллех вӑйланӗ. Тунтикун кӑна лӑпланӗ.
Муркаш районӗнчи Шуркасси ялӗнче пурӑнакан Анастасия Троицкая патшалӑх укҫипе усӑ курса чечек лавкки уҫнӑ.
Хайпӑр ӗҫне хутшӑнакансене патшалӑх укҫа парса пулӑшассине илтсен вӑл кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче Социаллӑ пулӑшу паракан центра ҫул тытнӑ. Унта ӑна мӗн тумаллине ӑнлантарса панӑ.
Хӗрарӑм бизнес-план хатӗрленӗ. Патшалӑх тата ҫемйи пулӑшнипе чечек лавкки уҫнӑ.
+5.3 °C